Sızanaq xəstəliyinin yaranması və inkişafında zəncirvari dörd ana mexanizm mövcuddur. Onlar aşağıdakılardır:

1. Hiperseborreya. Yəni yağ vəzlərinin həddindən artıq ifrazı. Yağ vəzlərinin sintezi və ifrazı birbaşa insanın hormonal statusunua bağlıdır. Yağ vəzlərindəki hormon reseptorları və qandakı hormonların miqdarı arasındakı tarazlıq yağ vəzlərindəki möhtəviyyatın sintezini və ifrazını tənzimləyir. Genetik olaraq hiperseborreya halına meyilli olanlarda bu balans pozulduğu üçün üz dərisi yağlanması və saçlarda yağlanma müşahidə olunur. Bu isə sızanağa meyillik və akne xəstəliyinin səbəbi olur.

–

2. Bakteriyalar. Hiperseborreya halı yağ vəzlərində akne törədən mikroblar, xüsusən “Propionibacterium acnes” bakteriyalarının kolonizasiya və çoxalmasına səbəb olur ki, bu isə öz növbəsinəd dəridə iltihabı reaksiyaların tətiklənməsinə səbəb olur. Çivzə xəstələrində həm daxilə, həm də xaricə tətbiq edilən antibioterapiya məhz bu mikroblara qarşı yönəlmişdir.

–

3. Hiperkeratoz. Hiperkeratoz tük follikulasının dəriyə açılan hissəinin divarlarının qalınlaşmasıdır. Tük follikulalarının dəriyə açılan hissələrində hiperkeratoz və hiperseborreya səbəbiylə ölmüş hüceyrələrin və yağ möhtəviyyatının depolonması akne yaranmasına səbəb olur. Çivzə xəstələrində bu mexanizmin törətdiyi səpgilər özünü əsasən açıq və qapalı komedonlar şəklində özünü göstərir. Bunlara bəzən ağ nöqtələr və qara nöqtələr deyilir.

–

4. İltihab. Yuxarıda sadalan hər üç mexanizm zəncirvari qaydada nəhayətdə üz dərisində iltihabi reaksiyalara səbəb olur ki, bu da öz növbəsində akne səpgiləri və qızartılarını yaradır.

–

Görsəndiyi kimi sızanaq xəstəliyinin yaranması polifaktorialdır. Sızanaq xəstələrində yuxarıda sadalanan dörd ana mexanizmlərdən biri və ya bir neçəsi üstünlük təşkil edərək müxtəlif formalı sızanaq səpgilərinin səbəbi olurlar. Bu səbəbdən çivzə xəstələrinin müalicəsi təşkil edilmədən əvvəl mütləq qaydada dermatoloq əyani şəkildə müayinə edir və xəstəyə spesefik müalicə təyin edir. Dermatoloq Mehdi İskəndərli əlavə edərək söyləmişdir ki, çivzələrin müalicəsi üçün dəri həkimi adətən antibiotiklər, retinoidlər, keratolitiklər istifadə edir. Bu dərmanların hər birisi yuxarıda sadalanan mexanizmləri əngəlləyərək terapevtik təsir göstərirlər. Bundan başqa sızanaq xəstələri üçün xüsusi dieta da təyin edildiyini vurğuladı. Dəri həkimi sonda sızanaq xəstəliyi və fəsadlarının aradan qaldırılmasının mümkünlüyünü bəyan etdi. 

• DƏRİ XƏRÇƏNGİ HAQQINDA
• PSORİAZ (PULLU DƏMROV) HAQQINDA