Giriş
Saç tökülməsi həm qadınlarda, həm də kişilərdə ən çox rast gəlinən dermatoloji problemlərdən biridir. Mövsümi dəyişikliklər, stress, hormonal pozğunluqlar, genetik faktorlar və qeyri-sağlam qidalanma saç tökülməsinin əsas səbəbləri sırasında yer alır. Bir çox insan dərman müalicəsinə başlamazdan əvvəl saç tökülməsinin təbii yolla müalicəsi üsullarına üstünlük verir.
Bu məqalədə saç tökülməsinin səbəbləri, effektiv təbii müalicə üsulları və hansı hallarda təcrübəli dermatoloqa müraciət edilməli olduğu ətraflı izah olunur.
Saç tökülməsi nədir?
Trixologiya elminə görə saçların gündəlik olaraq müəyyən miqdarda tökülməsi normal fizioloji prosesdir. Gündə orta hesabla 50–100 tel saçın tökülməsi normal sayılır. Lakin tökülmə artdıqda və saç seyrəkləşməsi müşahidə edildikdə, bu artıq patoloji saç tökülməsi kimi qiymətləndirilir.
Saç tökülməsinin əsas səbəbləri
Saç tökülməsinin təbii yolla müalicəsinə başlamazdan əvvəl səbəbin düzgün müəyyən olunması vacibdir.
Əsas səbəblər:
Genetik meyillik (androgenetik alopesiya)
Stress və psixoloji gərginlik
Dəmir, sink, D vitamini çatışmazlığı
Hormonal dəyişikliklər (tiroid, hamiləlik, menopauza)
Saç dərisi xəstəlikləri
Qeyri-sağlam qidalanma
Saçlara kimyəvi və istilik təsiri
Saç tökülməsinin təbii yolla müalicəsi üsulları
1. Sağlam qidalanma
Saç sağlamlığı birbaşa qidalanma ilə əlaqəlidir. Təbii müalicənin əsasını vitamin və minerallarla zəngin qidalar təşkil edir.
Tövsiyə olunan qidalar:
Yumurta (biotin mənbəyi)
Balıq və dəniz məhsulları
Qoz, badam, fındıq
Yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər
Paxlalılar
Təzə meyvə və tərəvəzlər
2. Təbii yağlarla saç baxımı
Təbii yağlar saç köklərini qidalandırır və saç tökülməsinin azalmasına kömək edir.
Ən effektiv yağlar:
Zeytun yağı
Kastor yağı
Hindqozu yağı
Arqan yağı
Qara zirə yağı
İstifadə qaydası:
Yağı ilıq halda saç dərisinə masaj edərək çəkin, 30–60 dəqiqə saxladıqdan sonra yuyun.
3. Bitki tərkibli maskalar
Təbii maskalar saç köklərinin möhkəmlənməsi üçün vacibdir.
Effektiv maska nümunələri:
Soğan suyu + zeytun yağı
Aloe vera gəli
Yumurta sarısı + bal
Qatıq + zeytun yağı
Bu maskalar həftədə 1–2 dəfə tətbiq oluna bilər.
4. Stressin azaldılması
Stress saç tökülməsinin ən vacib səbəblərindən biridir. Meditasiya, fiziki aktivlik, kifayət qədər yuxu və psixoloji rahatlıq saç tökülməsinin təbii yolla müalicəsində mühüm rol oynayır.
5. Saç dərisinin düzgün qulluğu
Saçları çox tez-tez yumaqdan çəkinin
Kimyəvi məhsullardan uzaq durun
Saçı yaş halda daranmayın
İsti fen və düzləşdiricilərdən minimum istifadə edin
Hansı hallarda təbii üsullar kifayət etmir?
Aşağıdakı hallarda mütləq dermatoloqa müraciət etmək lazımdır:
- Ocaqlı tökülmə varsa
Ani və sürətli saç tökülməsi
Saç tökülməsi ilə birlikdə qaşınma və ya ağrı
Saç dərisində qızartı və qabıqlanma
Saç seyrəkləşməsi və keçəl sahələrin yaranması
Bu hallarda laborator müayinələr və tibbi müalicə tələb oluna bilər.
Saç tökülməsinin qarşısının alınması
Profilaktik tədbirlər:
Sağlam həyat tərzi
Düzgün saç baxımı
Vitamin balansının qorunması
Müntəzəm dermatoloji müayinələr
Tez-tez verilə suallar
Saç tökülməsinin təbii yolla müalicəsi erkən mərhələlərdə və yüngül hallarda effektiv ola bilər. Lakin uzunmüddətli və şiddətli saç tökülməsi zamanı mütləq dermatoloq müayinəsi vacibdir. Təbii üsullar tibbi müalicəni əvəz etmir, lakin onu dəstəkləyə bilər. Ölkəmizdə özünü trixoloq adlandıran və saç müalicəsi aparanlar həkim deyillər. Həkim seçimində diqqətli olmaq lazımdır.
❓ Saç tökülməsinin təbii yolla müalicəsi mümkündürmü?
Bəli, yüngül və erkən mərhələli saç tökülməsində təbii üsullar effektiv ola bilər. Lakin genetik və hormonal səbəblərdə tibbi yanaşma tələb olunur.
❓ Saç tökülməsinə qarşı ən effektiv təbii vasitə hansıdır?
Təbii yağlar (kastor, zeytun, qara zirə), sağlam qidalanma və stressin azaldılması ən effektiv üsullar sayılır.
❓ Saç tökülməsi nə qədər müddətdə azalır?
Təbii üsulların təsiri adətən 6–12 həftə ərzində müşahidə olunur. Nəticə fərdi səbəbdən asılıdır.
❓ Təbii müalicə hər kəs üçün uyğundurmu?
Xeyr. Saç dərisi xəstəlikləri, ani saçların tökülməsi və ya keçəl sahələr olduqda saçların tökülməsinin tez bir zamanda qarşısının alınması üçün dermatoloq müayinəsi vacibdir.
❓ Dermatoloqa nə vaxt müraciət etmək lazımdır?
Əgər saçların tökülməsi sürətlidirsə, saçlarda seyrəlmə artırsa və ya qaşınma, ağrı müşahidə olunursa, mütləq peşəkar dermatoloq həkimə müraciət edilməlidir.
